Koncepcja geoparku zrodziła się w połowie lat 90-tych w odpowiedzi na potrzebę zachowania wartości krajobrazów geologicznych o szczególnym znaczeniu dla dziejów Ziemi. Krajobrazy i struktury geologiczne są głównymi świadkami ewolucji naszej planety i mają znaczący wpływ na nasz rozwój. Od samego początku geoparki były zaprojektowane jako struktury zarządzane przez organy samorządowe według zasady „bottom up” – „od dołu”. Dzięki geoparkom zapewnione jest zachowanie rozległych elementów krajobrazu geologicznego oraz propagowanie w elementów nauki, edukacji i kultury. Dotyczy to również zrównoważonego wykorzystania gospodarczego tych terenów i świadomej, odpowiedzialnej turystyki.
„Geoparki UNESCO to regiony ze znaczącymi skamieniałościami, jaskiniami, kopalniami i formacjami skalnymi. Są zaproszeniem do podążania śladami przeszłości, lepszego poznania planety Ziemi i warunków życia na niej. Jako regiony wzorcowe zrównoważonego rozwoju, geoparki przyczyniają się do wypracowania realnych, przyszłych rozwiązań dla krajobrazu regionu i stawiają czoła globalnym wyzwaniom społecznym, takim jak ograniczone zasoby naturalne (zwłaszcza geologiczne) i zmiana klimatu”.
Definicja Geoparku UNESCO: (www.unesco.de/kultur-und-natur/geoparks)
Geoparki w Niemczech
Zadania geoparków
Zadania geoparków można podsumować w następujący sposób: Niezbędne jest przybliżenie zainteresowanym historii rozwoju Ziemi na przykładzie wycinka krajobrazowego, a w szczególności przedstawienie oferty edukacyjnej. Historia Ziemi w tym sensie obejmuje historię jej formowania się, historię powstawania gleb, geomorfologiczne i geograficzne ukształtowanie krajobrazów oraz ich użytkowanie przez człowieka (rolnictwo i leśnictwo, wykorzystanie surowców i rozwój – krajobrazy górnicze, wykorzystanie kulturowe itp.).
Geoparki
- oferują wgląd i przeżywanie unikalnych zjawisk geologicznych,
- poszukują sposobów zachowania ważnych cech geologicznych,
- przyczyniają się do zrównoważonego rozwoju regionalnego i zachowania środowiska w nienaruszonym stanie, jednocześnie umożliwiając zrównoważony rozwój gospodarczy.