Polodowcowy „Łuk Mużakowa” w Brandenburgii
otrzymał tytuł
NARODOWEGO GEOTOPU
w konkursie „Najważniejsze geotopy w Niemczech”.
Znaczenie ochrony przyrody i środowiska oraz społeczne zainteresowanie tymi dziedzinami rośnie nieprzerwanie od lat 80-tych. Początkowo w centrum uwagi stały głównie aspekty biologiczne, dlatego też biotopy i ich ochrona jest już powszechnie znana. Przyroda nieożywiona natomiast stanowiła jedynie część ekosystemu i nie zapewniano jej niezbędnej ochrony. Z tego też powodu, w obszarze niemieckojęzycznym nie istniało fachowe wyrażenie, opisujące specjalne obiekty geologiczne. Twory przyrody nieożywionej, takie jak wychodnie, formy krajobrazu, formacje geologiczne itp., określano jako „twory przyrody, formacje, struktury, zjawiska przyrody” lub jako „obiekty geonaukowo chronione”.
Nazywano je też „geologicznymi pomnikami przyrody”. Na początku lat 90-tych pojęcie geotop zostało zastosowane przez grupę roboczą „Geotopschutz in Deutschsprachigen Ländern” (Ochrona Geotopu w Krajach Niemieckojęzycznych) do opisania „części geosfery widocznych na powierzchni Ziemi lub dostępnych z niej, które są ograniczone przestrzennie i w sensie naukowym wyraźnie odróżniają się od otoczenia”. Zgodnie z tą definicją, geotop, analogicznie do terminu biotop, to ograniczone przestrzennie miejsce (gr. „topos”), którego struktura, rozwój i właściwości ziemi (gr. „gä”) mają szczególne znaczenie. Mogą to być naturalne lub stworzone przez człowieka wychodnie, formy terenu lub zjawiska ukazujące działanie sił geologicznych oraz ślady życia w postaci skamielin (H. Quade 2003). Oprócz ochrony obiektów geologicznych, ważną rolę odgrywa również idea edukacji o historii Ziemi. W tym celu opracowano system ewidencji i oceny geotopów, który ma na celu umożliwenie globalnego porównania przy ocenie zakresu potrzeby ochrony. „Geotopy zasługujące na ochronę” wyróżniają się szczególnym znaczeniem geologicznym, rzadkością, wyjątkowością lub pięknem. Są to obiekty o szczególnej wartości dla nauki, badań i edukacji, a także dla przyrody i historii lokalnej.
Geotopy stanowią podstawę działania geoparków, a ewidencjonowanie, zachowanie i ich prezentacja należą do zadań Światowych Geoparków UNESCO we wszystkich krajach oraz do zadań Geoparków Krajowych w Niemczech. Dopiero w 2020 roku, prawie 20 lat po ujęciu w ewidencji pierwszego geotopu, stworzyliśmy aktualną ewidencję geotopów, która liczy 140 geotopów geoparkowych.
Na następnych stronach znajdą Państwo atrakcyjny wybór geotopów udostępnionych dla ruchu turystycznego.